Ngũ cốc là nguồn dinh dưỡng dồi dào mang lại nhiều lợi ích cho chiến kê giúp chúng phát triển toàn diện và duy trì phong độ thi đấu ổn định. Tuy nhiên để khai thác trọn vẹn những lợi ích này, người nuôi cần nắm rõ một số lưu ý quan trọng khi cho gà đá ăn ngũ cốc. Trong bài viết dưới đây, BLV Gà Béo sẽ chia sẻ chi tiết cách trộn ngũ cốc cho gà đá đúng chuẩn, giúp chiến kê vừa khỏe mạnh vừa nâng cao sức chiến đấu.
Những lợi ích khi cho gà ăn ngũ cốc
Ngũ cốc là nền tảng trong khẩu phần ăn của gà vì cung cấp năng lượng chính và nhiều dưỡng chất cần thiết. Nếu được phối trộn đúng cách thì chúng mang lại rất nhiều lợi ích như sau:
Tăng sức bền và thể lực
Ngũ cốc như ngô, lúa, lúa mì có chứa hàm lượng tinh bột cao, đây là nguồn carbohydrate chủ lực cung cấp năng lượng cho gà. Khi được cung cấp đủ tinh bột gà có thể hoạt động dẻo dai và bền sức trong suốt thời gian luyện tập hoặc thi đấu, hạn chế tình trạng xuống sức nhanh và đặc biệt là gà chọi trong các trận đấu kéo dài. Ngoài ra còn giúp gà tăng cường khả năng vận động và duy trì khối cơ rắn chắc.
Cải thiện hệ miễn dịch
Trong các loại ngũ cốc có chứa nhiều vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12) cùng các khoáng chất thiết yếu như kẽm, sắt, canxi, magie. Những chất này giúp gà tăng cường sức đề kháng và ít bị nhiễm bệnh, hỗ trợ tái tạo tế bào máu và tốt cho sự phát triển toàn diện của gà. Ngoài ra còn cung cấp thêm dinh dưỡng như canxi và phốt pho giúp xương chắc khỏe.
Hỗ trợ tăng trọng và cải thiện chất lượng thịt
Đậu nành, đậu xanh, hạt kê chứa hàm lượng protein thực vật cao giúp cơ bắp phát triển và thịt săn chắc giảm đi lượng mỡ.
Với gà nuôi lấy trứng: ngũ cốc giàu dinh dưỡng giúp trứng to, lòng đỏ đậm màu và vỏ dày chắc giúp tăng giá trị thương phẩm.
Với gà thịt: nhờ giàu năng lượng và protein, ngũ cốc giúp gà tăng trọng nhanh mà vẫn giữ chất lượng thịt thơm ngon.
Ổn định hệ tiêu hóa
Các loại ngũ cốc nguyên hạt như lúa mạch, gạo lứt giàu chất xơ và enzyme tự nhiên, giúp hệ tiêu hóa của gà hoạt động trơn tru hơn. Nhờ đó gà hạn chế được tình trạng đầy hơi, khó tiêu và giảm nguy cơ tiêu chảy hay rối loạn tiêu hóa do mất cân bằng dinh dưỡng. Đồng thời chúng còn kích thích hệ vi sinh đường ruột phát triển giúp gà hấp thụ dưỡng chất tối đa từ khẩu phần ăn.
Kích thích sự thèm ăn
Nếu gà chỉ ăn một loại thức ăn đơn điệu thì chúng dễ chán ăn hoặc bỏ bữa, khi kết hợp nhiều loại ngũ cốc sẽ giúp:
- Khẩu phần ăn đa dạng hơn, gà sẽ có hứng thú và ăn ngon miệng.
- Các loại hạt có mùi thơm đặc trưng (ngô rang, đậu rang) kích thích vị giác.
- Ăn đủ và đúng khẩu phần giúp gà giữ phong độ ổn định, tránh tình trạng giảm thể lực đột ngột.
Đặc biệt với gà chọi là sự thèm ăn và khả năng hấp thụ dinh dưỡng quyết định trực tiếp đến thể trạng và sức chiến đấu.
Hướng dẫn cách trộn ngũ cốc cho gà đá
Để chiến kê có thể nạp vừa đủ chất dinh dưỡng mà không bị thiếu hoặc thừa thì bạn hãy xem qua hướng dẫn dưới đây:
Xác định mục tiêu và mức ăn trên ngày
Gà thịt (broiler): 80 đến 150g/con/ngày và tăng dần theo tuổi.
Gà mái đẻ: 100 đến 120g/con/ngày.
Gà đá: 90 đến 120g/con/ngày (tùy khối lượng và giai đoạn tập).
Mức ăn có thể đặt mục tiêu ~3 đến 4% trọng lượng cơ thể/ngày.
- Ví dụ gà 2kg ăn ~60 đến 80g/bữa × 2 bữa.
Tỷ lệ nền (công thức cơ bản)
Ngô hạt: 40 đến 50%, đây là năng lượng chính.
Lúa hoặc lúa mì: 20 đến 30% giúp cân bằng năng lượng.
Đậu nành hoặc đậu xanh (rang, xay): 10 đến 15%, đây chất đạm cho cơ bắp.
Gạo lứt/cám gạo: 5 đến 10% đây là vitamin nhóm B giúp hỗ trợ tiêu hóa.
Rau xanh băm + premix khoáng và vitamin + phụ gia: 5 đến 10% tổng khẩu phần.
- Premix khoáng và vitamin: 0,5 đến 1% khối lượng cám.
- Canxi (bột sò, bột đá): đặc biệt cho mái đẻ 3 đến 4% khẩu phần.
- Dầu thực vật: 0,5 đến 1% nếu thức ăn quá khô hoặc bụi.
- Muối ăn: 0,2 đến 0,3% (rất ít).
- Men tiêu hóa/probiotic/enzym: theo liều khuyến cáo sản phẩm (thường 0,05–0,2%).
Chuẩn bị nguyên liệu (mẹo nâng hiệu suất)
Làm sạch và sàng: loại tạp chất, hạt mốc và hạt sâu mọt.
Rang hoặc ủ mầm (tùy loại):
- Đậu nành/đậu xanh: rang chín nhẹ rồi xay giúp giảm chất ức chế men tiêu hóa và tăng khả năng hấp thu.
- Ngô/lúa: có thể ngâm 6 đến 8 giờ và để ráo hoặc ủ mầm 24 đến 36 giờ (nứt nanh), việc ngâm hoặc ử mầm sẽ tăng enzyme tự nhiên giúp gà dễ tiêu hơn.
Xay hoặc đập dập: gà con cần cỡ hạt nhỏ, gà trưởng thành ăn hạt to hoặc đập dập để kích thích máy diều.
Rau: rửa sạch để ráo, có thể băm nhỏ hoặc có thể phơi se để giảm nước.
Quy trình trộn chuẩn (đều, ít bụi, không vón)
- Cân theo khối lượng (khuyến nghị trộn theo kg thay vì lon hoặc chén để chính xác nhất.
- Trộn premix: trộn premix khoáng và vitamin vào một phần cám hoặc gạo lứt trước để phân tán đều rồi mới đổ vào mẻ lớn.
- Thứ tự trộn: ngô → lúa hoặc lúa mì → đậu xay → cám hoặc gạo lứt → hỗn hợp premix → rau băm (nếu dùng tươi) → dầu (rưới mỏng nếu cần).
- Độ ẩm: thức ăn khô và tơi, nếu bụi có thể phun sương 1 đến 2% nước sạch hoặc rưới 0,5 đến 1% dầu rồi đảo tiếp.
- Trộn tối thiểu 5 đến 10 phút/mẻ 10 đến 20kg, quay đảo nhiều chiều để đồng đều.
Cho ăn và lịch bữa
- Chia 2 đến 3 bữa/ngày (sáng và chiều, nếu bạn nuôi gà thịt có thể thêm bữa trưa cho gà tăng trọng.
- Định lượng: bắt đầu 80 đến 90% mức dự kiến, theo dõi máng còn để chỉnh lên và xuống 5 đến 10% mỗi ngày.
- Nước sạch luôn có sẵn và thay nước mới mỗi ngày.
- Cho sỏi nhỏ: với gà thả vườn nên có sỏi nhỏ để hỗ trợ nghiền thức ăn trong mề.
>>> Tìm hiểu thêm về Tại Sao Gà Ăn Sỏi? Những Ảnh Hưởng Và Lợi Ích Mà Sư Kê Nên Biết
Điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp
Tránh dư năng lượng gây mỡ nội tạng và tăng đạm chất lượng.
Ví dụ mẻ 10kg:
- Ngô 4,5kg | Lúa/lúa mì 3,0kg | Đậu xay 1,5kg | Cám/gạo lứt 0,5kg | Rau + premix + phụ gia 0,5kg
- (Premix 60 đến 80g và thêm men tiêu hóa/enzym theo hướng dẫn, dầu 30 đến 50ml)
Giai đoạn nặng bài/tập nặng: tăng đạm lên sát 15 đến 18% (tăng tỷ lệ đậu xay), giảm rau thô trước buổi tập để nhẹ bụng.
Các điều cần lưu ý khi trộn ngũ cốc cho gà ăn
Khi áp dụng chế độ ăn ngũ cốc cho gà đá, sư kê không chỉ cần nắm công thức phối trộn mà còn phải đặc biệt chú ý đến một số nguyên tắc quan trọng dưới đây để đảm bảo chiến kê luôn có thể trạng tốt nhất.
Kiểm tra nguồn gốc và chất lượng ngũ cốc
Ngũ cốc kém chất lượng thường chứa nấm mốc, độc tố aflatoxin gây tổn thương gan và giảm sức đề kháng, việc này có thể ảnh hưởng đến sức đề kháng của chiến kê dễ bị nhiễm bệnh.
Một số loại ngũ cốc còn có thể lẫn sạn, tạp chất, hóa chất bảo quản gây hại cho hệ tiêu hóa.
Vì vậy hãy luôn chọn mua từ nhà cung cấp uy tín, kiểm tra kỹ mùi vị và màu sắc của hạt. Hạt đạt chuẩn phải khô, chắc, thơm tự nhiên và không có mùi lạ.
Bảo quản ngũ cốc đúng cách
Ngũ cốc rất dễ hút ẩm nếu để lâu trong môi trường ẩm thấp sẽ sinh mốc, mọt hoặc vi khuẩn.
Khi gà ăn phải ngũ cốc bị mốc có nguy cơ bị tiêu chảy, ngộ độc hoặc giảm thể lực.
Vì vậy cách tốt nhất là bảo quản ngũ cốc trong bao vải hoặc bao nhựa dày và đặt ở nơi khô ráo, thoáng gió, tránh ánh nắng trực tiếp.
Không cho ăn một loại ngũ cốc duy nhất
Ví dụ: chỉ cho ăn ngô → gà có năng lượng nhưng lại thiếu đạm, vitamin và chất khoáng. Lâu dần gà sẽ bị suy nhược, lông xơ xác và sức bền kém.
Chỉ ăn lúa hoặc gạo thì gà thiếu tinh bột, việc này ảnh hưởng lớn vì gà sẽ chậm phát triển, dễ xuống sức khi ra đòn.
Vì thế, cần phối trộn đa dạng (ngô, lúa, đậu, cám, rau xanh, khoáng) để gà có đủ năng lượng, cơ bắp rắn chắc và sức bền ổn định.
Lời kết
Cách trộn ngũ cốc cho gà đá tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế lại quyết định trực tiếp đến sức khỏe và phong độ thi đấu của chiến kê. Tuy nhiên việc trộn ngũ cốc khá đơn giản nếu sư kê biết chọn lựa loại phù hợp, phối trộn đúng tỷ lệ và bảo quản hợp vệ sinh sẽ giúp gà phát triển khỏe mạnh và chi phí tốn kém ít hơn.
